Een wrat is een vast aanvoelend uitgroeisel van de huid, een goedaardige woekering van de opperhuid, met verdikking van de hoornlaag. De officiële benaming is verruca (meervoud verrucae). Een wrat ontstaat door een virusinfectie van de huid. De infectie doet zich gewoonlijk voor op de kinderleeftijd. Wratten zijn dus besmettelijk en kunnen zich van mens tot mens op verschillende lichaamsdelen verspreiden. Wratten worden veroorzaakt door verschillende varianten van het papillomavirus. Dit virus kan voorkomen in zwembaden, doucheruimten en sportzalen.

De periode tussen een besmetting en het ontstaan van een wrat kan drie tot zes maanden of zelfs langer zijn. Ze verdwijnen meestal vanzelf binnen twee jaar. Wanneer u geen last van de wrat heeft, hoeft u er niets aan te doen. Is de wrat eenmaal verdwenen, dan heeft u meestal voldoende afweerstoffen gemaakt en krijgt u dit type wrat niet opnieuw.

Genitale wratten vormen een aparte variant; bij vrouwen kunnen ze het risico op baarmoederhalskanker vergroten. Daarnaast zijn er nog zogenoemde waterwratjes, die veroorzaakt worden door een ander virus, en ouderdomswratten, waarvan de oorzaak niet goed duidelijk is. Waterwratjes zijn zeer besmettelijk; ze komen vooral voor bij kinderen. De infectie kan worden overgedragen door direct contact, maar ook via allerlei voorwerpen, zoals een gezamenlijk gebruikte handdoek.

Wat zijn de verschijnselen?

Wratten worden gewoonlijk onderverdeeld aan de hand van de lichaamsdelen waarop ze voorkomen en het type virus dat de oorzaak is. De gewone wrat (verruca vulgaris) ziet eruit als een huid kleurige tot geelbruine bobbel met een wat ruw, korrelig oppervlak. Ze komen vooral voor op handen, voeten, knieën en gezicht. Voetwratten worden door hetzelfde type virus veroorzaakt. Ze komen voor op de voetzolen. Doordat ze worden platgedrukt door het lichaamsgewicht, groeien ze in de diepte en bemoeilijken ze het lopen. Een voetwrat is soms moeilijk te onderscheiden van een likdoorn. Door er met een dun scherp mesje laagje voor laagje af te snijden, ontstaan bij een wrat puntvormige bloedinkjes; bij een likdoorn gebeurt dat niet.

Platte wratten (verruca plana) zijn vlak (niet meer dan een zeer dun klein schijfje op de huid) en komen voor op polsen, armen, benen en gezicht, meestal in groepjes en vooral bij jonge mensen. Genitale wratten zitten op de geslachtsdelen. Waterwratjes zijn pukkels met een parelmoerachtige glans en een kleine indeuking bovenop. Meestal komen er veel tegelijk verspreid over het lichaam voor.

Hoe ziet de behandeling eruit?

De meeste wratten verdwijnen, zoals gezegd, vanzelf. Behandeling is dan ook niet nodig (met uitzondering van genitale wratten), tenzij ze pijn veroorzaken. Wilt u er eerder vanaf zijn, dan kan de wrat worden bestreden door hem dagelijkse aan te stippen met een schilmiddel. Zo’n middel bevat salicylzuur dat de bovenlaag van de huid week maakt, waarna hij kan worden verwijderd met een scherp mesje of een vijl. U moet de salicylzuur-oplossing of zalf alleen aanbrengen op de wrat zelf. Het best kunt u het middel, afgedekt met een pleister, een nacht laten zitten om het er de volgende dag weer af te wassen. Na één of enkele dagen kunt u proberen het bovenste laagje van de wrat eraf te krabben.

Soms moet u het middel langdurig gebruiken. De omliggende huid kunt u tegen het salicylzuur beschermen met bijvoorbeeld een laagje vaseline. Kinderen kunnen overgevoelig zijn voor salicylzuur. Gebruik het bij hen dus nooit op een groot huidoppervlak. Hardnekkige wratten kunnen worden bevroren door ze aan te stippen met vloeibare stikstof. Er ontstaat dan een blaar onder de wrat, waardoor hij er na enige tijd vanzelf afvalt.

Bevriezing kan behoorlijk pijnlijk zijn. Het voordeel is dat het sneller werkt. Als ook dit niet helpt, kan de wrat onder lokale verdoving worden weggebrand of met een scherpe lepel worden weggekrabd. Genitale wratten kunnen worden aangestipt met het medicijn podofylline. Omdat het virus onbepaalde tijd in het lichaam aanwezig blijft, kunnen alle wratten terugkomen.

Wat kunt u zelf doen?

Er zijn pleisters in de handel met salicylzuur, de zogenoemde likdoornpleisters. Deze middelen worden niet door uw verzekering vergoed.