Dermatoloog

Een dermatoloog behandelt mensen met huid- en geslachtsziekten. De klachten waarmee patiënten een dermatoloog consulteren, variëren van cosmetische problemen, zoals rimpels of een droge huid, tot allerlei chronische huidaandoeningen die soms leiden tot ernstige afwijkingen of misvormingen met jeuk of pijn, maar die zelden levensbedreigend zijn.

Dermatologie werd van oudsher buiten het ziekenhuis beoefend; bovendien hielden dermatologen vaak op verschillende locaties spreekuur. Tegenwoordig speelt de dermatologische zorg zich voornamelijk in het ziekenhuis af. Nog een verandering is dat dermatologen de laatste decennia steeds meer zelf (kleine) chirurgische ingrepen verrichten. Zo kennen we tegenwoordig de oncologische dermatochirurgie (gericht op de verschillende soorten huidkanker) en de cosmetische dermatochirurgie, die zich richt op correctie van het (verouderende) uiterlijk.

Wat valt er tegen veroudering van de huid te doen?

Bij grote ingrepen zal een dermatoloog u verwijzen naar de (plastisch) chirurg.

Aandachtsgebieden
Een dermatoloog krijgt met allerlei huidaandoeningen te maken, zoals acne, psoriasis, eczeem en allergie, moedervlekken, huidkanker, wratten, schimmelinfecties en andere huidinfecties, en ‘open been’.

Zijn werkterrein is zeer breed, met diverse aandachtsgebieden. De belangrijkste zijn:

• Flebologie (onderzoek en behandeling van aderen, in het bijzonder spataderen). Voor de flebologie is goede diagnostiek noodzakelijk. Vooral Doppler onderzoek is onontbeerlijk; hierbij wordt via geluidsgolven de bloeddoorstroming in de bloedvaten onderzocht. In een vaatlaboratorium vindt aanvullend onderzoek plaats. Spataderen worden onder meer behandeld met sclerocompressietherapie of worden onder lokale verdoving operatief verwijderd.

• Proctologie (onderzoek en behandeling van aambeien en andere aandoeningen rond de anus). Dermatologen behandelen aambeien door deze te onderbinden met rubberen bandjes of in te spuiten met een scleroserende (verklevende) stof.

• Oncologische dermatochirurgie. De vergrijzing van de bevolking leidt tot een toename van huidkanker. Vroeger gebruikten dermatologen hiervoor vooral bestraling – en in mindere mate cryochirurgie (bevriezing) – maar tegenwoordig zijn deze therapieën voor het grootste deel vervangen door dermatochirurgie. De meeste vormen van huidkanker kunnen worden uitgesneden, waarna de wondranden aan elkaar worden gehecht. Bij verdenking van kwaadaardigheid zal de patholoog het weefsel dat bij de operatie is verwijderd nakijken om een definitieve diagnose van de afwijking te kunnen stellen; dit wordt histopathologisch onderzoek genoemd. Bij sommige tumoren moet vanwege hun omvang of uit cosmetische overwegingen worden gekozen voor een huidplastiek.

• Cosmetische dermatochirurgie. Dermatologen worden steeds vaker geconfronteerd met de vraag naar cosmetische dermatochirurgie. In de Verenigde Staten is de cosmetische chirurgie een puur dermatologische aangelegenheid. Ook in ons land is wat dat betreft een cultuuromslag te zien: de consument consulteert steeds frequenter de dermatoloog met een verzoek tot cosmetische correctie. De behandelingen omvatten verfraaiing van het huidoppervlak, zoals het verwijderen van storende moedervlekken, maar ook ‘resurfacing’ van het gezicht.

Bij de chirurgische behandelingen maakt de dermatoloog gebruik van gespecialiseerde apparatuur. Er zijn lasers ontwikkeld door en voor dermatologen, gericht op speciale onderdelen van de huid, zoals vaten, pigment, haren en oppervlak.

• Fotodermatologie (onderzoek en behandeling van aandoeningen die door zonlicht worden veroorzaakt of versterkt). Hiertoe behoren vooral ook lichttherapiebehandelingen ten behoeve van psoriasispatiënten. Voor hardnekkige psoriasis of constitutioneel eczeem is lichttherapie onmisbaar. Bij lichttherapie wordt gebruikgemaakt van krachtige lichtbronnen, zoals (P)UVA-therapie en UVB-straling, al dan niet gecombineerd met zoutwaterbaden (balneotherapie). De vaak zeer arbeidsintensieve behandeling van patiënten met chronisch constitutioneel eczeem en psoriasis vindt doorgaans alleen overdag plaats; zo zijn er dermatologische dagbehandelingscentra ontstaan.

• Allergologie (onderzoek en behandeling van mensen die overgevoelig zijn voor bepaalde stoffen en daardoor last hebben van eczeem). Via plakproeven kan een allergie worden aangetoond; bij mensen worden op de rug allerlei stofjes geplakt om te beoordelen of ze voor een (of meer) van die stoffen overgevoelig zijn. Ook via bloedonderzoek of priktests kan worden onderzocht of iemand ergens overgevoelig voor is.

• Venereologie (onderzoek en behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA)).

Behandelingen

Hiervoor heeft u al over enkele behandelingsmethoden kunnen lezen. Er zijn er meer. Zo kan een dermatoloog de ‘scherpe lepel’ gebruiken voor het wegkrabben van bijvoorbeeld ouderdomswratten. Of hij past elektrocoagulatie toe om bijvoorbeeld een moedervlekje of wratje weg te branden. Compressietherapie houdt in dat een of twee benen worden ingezwachteld om de vochtophoping bij een ‘open been’ weg te krijgen. Soms wordt dit gecombineerd met het leggen van ‘punchbiopten’, waarbij gezonde stukjes huid in de wond worden ingebracht om het herstel te versnellen. Tot slot is er nog de zalfbehandeling voor mensen met uitgebreide huidaandoeningen, meestal eczeem of psoriasis. Voor dergelijke behandelingen kunnen de patiënten ook in dagbehandelingscentra terecht.