Actinische keratose

Een actinische keratose is een huidafwijking die zich ontwikkelt als een reactie op blootstelling aan de zon (actinisch verwijst naar veranderingen die door ultraviolette stralen worden veroorzaakt; keratose verwijst naar de aangetaste keratine). Actinische keratosen zijn goedaardig, maar kunnen op den duur uitgroeien tot huidkanker of – als de plek op de lip zit – tot lipkanker.

Wat zijn de Actinische keratose verschijnselen?

Actinische keratosen zijn platte roze of bruine plekjes met een ruw, geschilferd of korstig oppervlak. Een beginnend plekje is soms beter te voelen dan te zien. De grootte kan wisselen van enkele millimeters tot enkele centimeters. Ze komen vaak op latere leeftijd voor, op plaatsen die relatief aan veel zonlicht hebben blootgestaan, zoals het voorhoofd, de kalende kruin, de neusrug, de wangen, de oorranden en de handruggen. Ook de lip kan actinisch beschadigd raken. We hebben het dan over cheilitis actinica.

Hoe ziet de Actinische keratose behandeling eruit?

Er zijn twee gebruikelijke behandelmethoden. De eerste is aanstippen met vloeibare stikstof. Hierdoor ontstaat een oppervlakkige wond (een soort tweedegraadsverbranding), die na enkele weken volkomen geneest. Het alternatief is tweemaal per dag aanstippen met een sterk irriterende crème (bijvoorbeeld 5-fluorouracil (Effudix)), net zolang tot de plek ‘kapot’-gaat (gewoonlijk na een a twee weken). Dit is een vorm van chemische peeling. In beide gevallen zal de behandeling van tijd tot tijd moeten worden herhaald, want actinische keratosen hebben de neiging na verloop van tijd terug te komen.

Wat kunt u zelf doen bij Actinische keratose?

Onderzoek de huid regelmatig (maandelijks) en neem bij verandering in grootte, vorm of kleur van een keratose contact op met een dermatoloog. Er is één placebogecontroleerd onderzoek gepubliceerd (New England Journal of Medicine, 1993) waarin het gebruik van zonnebrandmiddelen een gunstig effect had op het voorkómen van actinische keratosen. Gebruik dus zo veel mogelijk een zonnebrand-middel. En beperk blootstelling aan de zon.